Το παραπάνω νούμερο δείχνει στην ουσία 10, αλλά σας ξεγελάει το πληθωρικό 9. Είναι το συχνότατο τρικ τιμών βιτρίνας και νομίζω πως άρχισε από τους κρεοπώλες στη Βαρβάκειο αγορά, για να παρασύρεται ο βιαστικός καταναλωτής ο οποίος κοιτάζει το μπροστινό νούμερο και όχι τη λεπτομέρειά του. Για του λόγου το αληθές, το ξεγελαστικό ,99 γράφεται με μικρότερα νούμερα… Η αγορά έχει εθιστεί πλέον με την …ανάπλαση και το παιχνίδι με το ευρώ και τα λεπτά, ώστε να δεσπόζει στην ταμπέλα το προηγούμενο νούμερο που μάλλον επηρεάζει τον αγοραστή, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται για το μετά το κόμμα νούμερο που ακολουθεί (,99). Φαίνεται πως έτσι συμβαίνει, αφού όλα πλέον τα μαγαζιά στις βιτρίνες τους «παίζουν» με το κόμμα ,99 σε κάθε τιμή. Όχι 10 αλλά 9,99. Δείχνει διαφορετικό. Πιο φτηνό, πιο φανταχτερό, πιο συμφέρον, πιο προσιτό στο κάθε βαλάντιο και βέβαια πιο παραπλανητικό…
Πολλές φορές ήθελα να σχολιάσω αυτή την παλαιά προσπάθεια ψυχολογικής πλάνης τού εμπορίου προς τον καταναλωτή. Ως φαίνεται οι έμποροι έχουν προ πολλού ψυχολογήσει τη μάζα ότι έλκεται από το πρώτο νούμερο κι έτσι έχουν σχεδόν… θεσμοθετήσει αυτή τη συνήθεια.
Ούτε εγώ θα αναλύσω την ψυχολογία τής μάζας, αφού δεν κατέχω την ανάγκη τέτοιας πλάνης που στηρίζεται στην ανάγκη να βλέπουμε πεσμένες τιμές, έστω και αν στην πραγματικότητα το 9,99 παραμένει 10 (επειδή στις περισσότερες των περιπτώσεων ο έμπορας δεν διαθέτει το ένα λεπτό ως ρέστο κι ο καταναλωτής δεν καταδέχεται να το ζητήσει πίσω).
Αυτή η… πρόθεση της φτηνότερης κατά 0,01 λεπτά ταμπελίτσας, ίσως μας οδηγεί συνειρμικά και σε άλλα που «κρύβονται» επιμελώς στο καθημερινό «θέατρο» μιας λογικής τής παγίδας για επίτευξη στόχων… Είναι η προέκταση μια λογικής από πολύ παλιά, όταν στις δύσκολες στιγμές ο κόσμος έπρεπε να επινοεί διάφορα τεχνάσματα για να ξεπερνάει δυσκολίες.
Μου έρχεται στο νου η συναλλαγή με Ρομά (και τους παλαιότερους προσδιορισμούς: Γύφτοι, Τσιγγάνοι, Αθίγγανοι) κατά τη στιγμή της αγοράς ενός χαλιού. Υπάρχουν πολλές γνωστές εκδοχές παζαριού που προκαλούν και γέλιο… Εύκολα κανείς παρασύρεται και φτάνει στην «κουλτούρα» τής κομπίνας με το οικονομικό αλισβερίσι να προεκτείνεται στα φακελάκια και στα… γρηγορόσημα, για την εξυπηρέτηση σε νοσοκομεία, αιτήσεων στο Δημόσιο, συντάξεων, πολεοδομικών εξυπηρετήσεων κλπ. Με κατανοείτε συνέλληνες. Πρόσφατα διάβασα πως ανεβήκαμε στη 69η θέση στην διεθνή κατάταξη για τις χώρες με τη μεγαλύτερη διαφθορά και στην 2η , για τις χώρες τής Ευρώπης με τη μεγαλύτερη διαφθορά. Δεν χρειάζεται να μείνουμε περισσότερο στο θέμα αυτό επειδή δημιουργεί δυσφορία και στεναχώρια… Οι υποδιαιρέσεις στις τιμές των προϊόντων με τα αναγραφόμενα εννιάρια (,99) να προσπαθούν να προκαλέσουν τον καταναλωτή, ήδη τον έχουν εμπλέξει (ψυχολογικά) στη… λογική τού παζαριού με την… ανατολίτικη απόχρωση.
Στα διόδια με κατεύθυνση τον Βόλο, διαδρομή που την κάνω συχνά, υπάρχουν κάποιοι σταθμοί που έχουν την τιμή 3,95!!! Σε μια τέτοια χώρα, αυτή η αριθμητική ακριβολογία είναι ικανή να σπάσει νεύρα. Αυτό το 0,05λεπτο αποτελεί μια ισχυρή απόδειξη πως μας κάνουν χοντρή πλάκα. Όλοι αυτοί οι σταθμοί διοδίων που έχουν ξεφυτρώσει και μας τα παίρνουν ασύστολα, προσπαθούν ματαίως, μέσα από 0,05 και 0,06 λεπτά, να δείξουν σοβαρότητα… Απίστευτες τραγελαφικές καταστάσεις… Πας στο Μοναστηράκι κι εκεί, μεταξύ πλανόδιων πωλητών, άλλων που έχουν μαγαζιά και αγοραστών απολαμβάνεις την πιο γοητευτική θεατρική παράσταση. Πραγματικά θα πρέπει να κατέχεις καλά την τέχνη, την ψυχολογία, τα ανακλαστικά και τη φιλοσοφία τού παζαριού. Συνήθως, στο τέλος, νικάει ο πωλητής, που διαθέτει εκ των πραγμάτων μεγαλύτερη εμπειρία συναλλαγής…
Η λεπτομέρεια λοιπόν των 0,05 λεπτών στα διόδια, μου προκαλεί θυμό, όπως και στον φίλτατό μου Ευάγγελο που το συζητήσαμε τις προάλλες και με έβαλε σε σκέψεις τόσες, ώστε να μεταφερθώ σε παράλληλες σκέψεις για τη δική μας ψωροκώσταινα. Ιδιαίτερα σε ταπεινές και πτωχευμένες περιόδους, όπου κάθε αριθμητική λεπτομέρεια ανεβοκατεβάζει αδρεναλίνες και αναβοσβήνει λαμπάκια, οι ταμπελίτσες με τις τιμές των προϊόντων προκαλούν συζητήσεις επί συζητήσεων… Δεν θυμάμαι αν σε άλλες χώρες το 9,99 «παίζει» με την ίδια ένταση στις βιτρίνες των καταστημάτων, αλλά και να «παίζει», θεωρώ πως εμείς θα έπρεπε να κρατήσουμε μια σχετική σοβαρότητα…
Υπερβολές; Ίσως, αλλά αν είμαι εγώ υπερβολικός τότε ένα τέτοιο παιχνίδι για την παραπλάνηση τού ματιού τι είναι;…
Νότης Μαυρουδής
Σχόλια του Νότη Μαυρουδή 